การเปลี่ยนแปลงของผิวหนัง

การเปลี่ยนแปลงของผิวหนังในผู้สูงวัย

เมื่ออายุมากขึ้นผิวหนังทุกชั้นจะมีการเปลี่ยนแปลงตามธรรมชาติ ความสามารถในการ หมุนเวียนทดแทนเซลล์ผิวหนังเก่าจะลดลง เดิมผิวหนังชั้นหนังกำพร้าจะมีการหลุดลอกและ เปลี่ยนแปลงเซลล์ใหม่ทั้งหมดในเวลาเพียง 4 สัปดาห์ แต่เมื่ออายุเพิ่มขึ้น วงจรนี้จะยาวออกเป็น 2 เท่า ทำให้ผิวหนังผู้สูงวัยมีลักษณะแห่งเป็นขุยมีสะเก็ด และหยาบ

ดังนั้น ความเข้าใจการเปลี่ยนแปลงของผิวหนังจะนำไปสู่การดูแลผิวพรรณที่ถูกวิธีและช่วย ชะลอความเสื่อมสภาพของผิวรวมทั้งลดปัญหาที่จะเกิดขึ้น

ชั้นหนังกำพร้า

มีความหนา 50-100 ไมครอน (ภาพที่1.1, 1.2) ประกอบด้วย เซลล์ผิวหนัง, เซลล์สี และเซลล์ ในระบบภูมิคุ้มกัน นอกจากนี้ยังมีโปรตีน น้ำ และไขมัน เป็นส่วนประกอบอีกด้วย ไขมันสำคัญที่มี หน้าที่เก็บกักความชุ่มชื้นที่ผิวหนังคือ ceramide (เซรามายด์) เป็นส่วนประกอบหลักร่วมกับกรด ไขมัน และ cholesterol (คลอเรสโตรอล)

เมื่ออายุเพิ่มขึ้นจะมีการลดลงของการหมุนเวียนและผลัดเปลี่ยนเซลล์ผิวหนัง ลดความสามารถ ในการสร้างสี และการป้องกันเชื้อโรค รวมทั้งความสามารถในการเก็บน้ำไว้ที่ผิวหนัง ผิวหนังกำพร้า จะบางลงมากถึง 50% ระหว่างอายุ 30 ปี ถึง 80 ปี เฉลี่ยประมาณ 5-6 % ต่อปี และจะบางลงมาก เป็นพิเศษบริเวณผิวหนังที่ถูกแสงแดดสม่ำเสมอ เช่น ใบหน้า, คอ, หลังมือ, แขนด้านนอก (ภาพที่2.1, 2.2)

ชั้นหนังแท้

มีความหนาประมาณ 2-3 มม. ส่วนประกอบหลักคือ คอลลาเจน รองลงมาคือ เส้นใยอิลาสติน และสาร Hyaluronic acid มีคุณสมบัติสามารถดูดซับน้ำไว้ในชั้นหนังแท้ สารเหล่านี้ล้วนทำให้ ผิวหนังชุ่มชื้น เต้งตึง มีความยืดหยุ่นที่ดี (ภาพที่3)

นอกจากนี้ในชั้นหนังแท้ยังประกอบด้วย ต่อมเหงื่อทำหน้าที่สร้างและขับน้ำออกจากร่างกายเพื่อ ปรับอุณหภูมิ และต่อมไขมันทำหน้าที่ขับไขมันออกมาปกป้องผิว ปลายเส้นประสาทและปลายของ หลอดเลือดแดงและท่อน้ำเหลืองอยู่ภายในชั้นหนังแท้ทำหน้าที่หล่อเลี้ยงเซลล์ผิวหนัง

เมื่อเข้าสู่วัยชรา (ภาพที่4) ชั้นหนังแท้จะบางลงเส้นใยที่ประสานกันอยู่จะขาดความยืดหยุ่น ทำให้ผิวหนังเกิดรอยเหี่ยวย่น ต่อมเหงื่อจะมีจำนวนลดลงและเสื่อมประสิทธิภาพ จึงขับเหงื่อ ออกจากร่างกายได้น้อย ทำให้ทนต่ออากาศร้อนได้น้อยลง ต่อมไขมันทำงานน้อยลง ผิวหนังจึง แห้งและเป็นขุยง่าย ส่วยปลายประสาทรับความรู้สึกก็จะทำงานลดลงเช่นกัน

บทความโดย…สมาคมแพทย์ผิวหนังแห่งประเทศไทย
DERMATOLOGICAL SOCIETY OF THAILAN
http://dst.or.th/html/index.php?op=article-detail&id=1121&csid=50&cid=23#.WDQrDbKLSUk